Ο Άγιος Μηνάς γιορτάζει και μαζί του το Ηράκλειο και ολόκληρη η Κρήτη. Ο καβαλάρης Άγιος, προστάτης της πόλης, η οποία τιμάει με λαμπρότητα τη μνήμη του τη μέρα που ιστορικά τοποθετείται το μαρτύριό του, επί Διοκλητιανού, μεγαλομάρτης και θαυματουργός κυριαρχεί στη ζωή του Ηρακλείου εδώ και αιώνες.
Είναι ο Άγιος που περιγράφει με τόσο γλαφυρό τρόπο ο Νίκος Καζαντζάκης, η ελπίδα ανθρώπων που ζητούν τη βοήθειά του, ο Άγιος όλων των Ηρακλειωτών, που ανάβουν καθημερινά ένα κερί στη Χάρη Του. Επίκεντρο της λατρείας του στο Ηράκλειο είναι τόσο ο “μικρός” λεγόμενος, όσο και ο μεγάλος ναός του Αγίου Μηνά, που έχει τον ρόλο του καθεδρικού της πόλης. Η ιστορία του είναι απόλυτα συνυφασμένη με τη σύγχρονη ιστορία του Ηρακλείου, με γεγονότα και σημαντικές προσωπικότητες της πόλης.
Ο Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Μηνά ξεκίνησε να χτίζεται στις 25 Μαρτίου 1862 και η κατασκευή του διακόπηκε κατά την Κρητική Επανάσταση του 1866. Η ολοκλήρωση του ναού έγινε στις αρχές του 1895, ενώ τα εγκαίνιά του τελέστηκαν στις 16 Απριλίου 1895 από τον Μητροπολίτη Κρήτης Τιμόθεο Α’. Ο ναός είναι ο μεγαλύτερος στην Κρήτη, ενώ θεωρείται και ένας από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα.
Αρχιτεκτονικά, ο Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Μηνά κατατάσσεται, με βάση την κάτοψη και τη στέγασή του, σε σταυροειδή εγγεγραμμένο με τρούλο και με υψηλό τύμπανο, με το κτίσμα να συνδυάζει εσωτερικά στοιχεία τρίκλιτης βασιλικής. Διαθέτει νάρθηκα και γυναικωνίτη, ενώ χαρακτηριστική είναι η ανωδομή του με επικάλυψη από κεραμίδια. Στα υπόγειά του, κάτω από το κεντρικό κλίτος, διαθέτει μια μεγάλη δεξαμενή νερού.
Ο ναός του Αγίου Μηνά αποτελεί χαρακτηρισμένο ιστορικό μνημείο, όπως βεβαίως και ο αρχαιότερος, ο λεγόμενος “μικρός Άγιος Μηνάς”, ενώ πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας οι προειδοποιήσεις για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει μετά τις πληγές που του άφησε ο χρόνος, αλλά και οι σεισμοί που έχουν χτυπήσει το Ηράκλειο, κυρίως εκείνοι του 1926 και του 1935, και οι οποίες έγιναν ακόμα πιο έντονες με τους γερμανικούς βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Αιγυπτιώτης Άγιος του Ηρακλείου
Ο Άγιος Μηνάς καταγόταν από την Αίγυπτο και οι ρίζες τού ονόματός του φαίνεται ότι βρίσκονται στο Μένες, που παραπέμπει στον πρώτο Φαραώ της ενωμένης Αιγύπτου και ιδρυτή της πρώτης Δυναστείας. Υπάρχει πάντως και μια ενδιαφέρουσα παράδοση, σύμφωνα με την οποία η μητέρα του τον ονόμασε Μηνά, καθώς άκουσε όταν τον έφερε στο φως, το 285 στη Νίκαια, κοντά στη Μέμφιδα, μια φωνή που έλεγε «Αμήν».
Σύμφωνα με αυτήν, οι γονείς του, ο Ευδόκιος και η Ευθυμία, δεν είχαν παιδιά και παρακαλούσαν τον Θεό να τους στείλει ένα. Μια μέρα, καθώς προσεύχονταν μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, άκουσαν μια φωνή που έλεγε «Αμήν» και αυτό θεωρήθηκε θείο σημάδι, ότι οι προσευχές τους είχαν εισακουστεί. Ο Άγιος Μηνάς μαρτύρησε, σύμφωνα με την παράδοση, επί αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Το σώμα του μεταφέρθηκε από την αδερφή του στην Αλεξάνδρεια με ένα πλοίο.
Στα χρόνια του Αθανασίου της Αλεξανδρείας, ο θρύλος αναφέρει ότι ένας άγγελος εμφανίστηκε στον Πάπα και τον διέταξε να τοποθετήσει το σώμα του Αγίου, που βρισκόταν σε μια εκκλησία της Αλεξάνδρειας, πάνω σε μια καμήλα και να το οδηγήσει μέσω της Λιβυκής ερήμου, όπως και έγινε. Η καμήλα σταμάτησε σε ένα πηγάδι κοντά στη λίμνη Μαρεώτιδα και αρνείτο να μετακινηθεί από εκεί. Και τότε οι πιστοί το θεώρησαν ως θεϊκό σημάδι, ότι το σώμα του Αγίου Μηνά έπρεπε να ταφεί εκεί.
Υπάρχει μια ακόμη παράδοση που θέλει το σώμα να μεταφέρεται ξανά μετά από περιπέτειες προς την Αλεξάνδρεια και με τον ίδιο θαυματουργό τρόπο να επιστρέφει στον αρχικό τόπο ταφής. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ο Άγιος Μηνάς στις παλαιοχριστιανικές παραστάσεις εικονίζεται ανάμεσα σε δύο καμήλες. Σύμφωνα μάλιστα με μια παράδοση, το σώμα του τοποθετήθηκε μέσα σε μια σαρκοφάγο από ξύλο και ασήμι.
Πάνω από το μνήμα του οι πρώτοι χριστιανοί κατασκεύασαν, κατά τη συνήθεια της εποχής, ένα “μαρτύριο”, το οποίο με τα χρόνια, όσο επεκτεινόταν η λατρεία του Αγίου, μετεξελίχθηκε σε βασιλική, από τις πιο φημισμένες του παλαιοχριστιανικού κόσμου.
Ο Άγιος Μηνάς εικονίζεται ως στρατιωτικός Άγιος, καθώς είχε αυτή την ιδιότητα ως υπήκοος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ενώ στην Κρήτη παριστάνεται καβαλάρης πάνω στο γηγενές γεωργαλίδικο άλογό του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Άγιος Μηνάς είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε πολλές πόλεις της Γερμανίας και της Ελβετίας, όπου λατρεύεται ως προστάτης των εμπόρων και των γεωργών, θεωρείται ιδιαίτερα θαυματουργός, ενώ η γιορτή του τόσο στην Καθολική όσο και στην Ορθόδοξη Εκκλησία είναι την ίδια ημέρα, στις 11 Νοεμβρίου.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το σημείο του Σταυρού και ο συμβολισμός του
Προσευχή του Αγίου Όρους: Αν τη λέτε κάθε πρωί τίποτα κακό δεν θα σας αγγίξει!
Προσευχή για ηρεμία στο σπίτι
Δημοσίευση σχολίου